Argo (Brod): Nezodijačka sazvežđa

Ovaj tekst o sazvežđu Argo je napisala poznati britanski astrolog Deb Holding, vlasnica sajta Skyscript. Uz njenu dozvolu, biće objavljen prevod većeg broja tekstova koji se bave fiksnim zvezdama i sazvežđima, uz napomenu da nijedan tekst nije dozvoljeno kopirati ni u celini ni delovima bez prethodne dozvole Deb H. kao autora tekstova. Tekst u originalu možete pronaći na ovoj stranici. Prevod za potrebe bloga uradila Sagittaria, a editovao Bojan Šojić.

Značajne zvezde u sazvežđu Argo: pozicije za 2000.g.

Longituda	Ime	Priroda	Mag.	Pozicija	Lat.	Dek.
14°58′ ♋	Kanopus	♄♃	0.70	Veslo u kobilici broda	76S	53S
28°54′ ♍	Markeb	♄♃	2.63	Zadnje jedro broda	64S	55S
22°10′ ♎	Foramen	♄♃	1.9 (pro.)	Krma broda	59S	59S

Prema mitologiji, brod Argo izgrađen je za Jasona, vođu Argonauta, koji su išli u potragu za Zlatnim runom Ovna. Bio je pod zaštitom boginje Atine čiji je lik bio izrezbaren u komadu pričajućeg hrasta Dodone. Atina je pomagala mornarima da se izbore sa svim nevoljama koje su ih zadesile na putovanju i kada je pohod završen, brod je ovekovečen na nebu u znak sećanja na njihovu hrabrost. Ovo sazvežđe je poznato zbog svog glavnog uticaja na mornare, brodove i putovanja vodom. Manilije ga je zvao Brod heroja i rekao da su ljudi rođeni pod njegovim uticajem:

…vodiči koji vode naše brodove preko beskrajnih dubina; preko njih se spaja kopno sa kopnom i sva svetska dobra se predaju vetrovima da bi se namirile ljudske potrebe.^[1]

I Robson je zastupao stanovište povezanosti sa trgovinom i putovanjima i napomenuo je da se nalazi u slučajevima davljenja, posebno kada postoje aflikcije Saturna prema Luni, u ili iz ovog sazvežđa.^[2] Glavna zvezda sazvežđa, koja se nalazi u jednom od vesala u kobilici lađe, jeste Kanopus, čije je ime izvedeno iz fraze egipatskog koptskog jezika, Kahi Nub – Zlatna Zemlja (upućuje na način na koji se vidi u Egiptu, blizu horizonta, crvenkasta zbog atmosferskih zračenja).

Kanopus je veoma sjajna zvezda prve magnitude, bele boje, druga po sjajnosti nakon Sirijusa. Ove dve zvezde leže vrlo blizu jedna drugoj, na istom stepenu longitude, ali su vrlo udaljene po latitudi. Sa latitudom od 76 stepeni južne širine, Kanopus je najjužnija zvezda od astrološkog značaja, koja nikada nije vidljiva sa lokacija koje su severnije od 37 stepeni severne širine.

Zbog svog sjaja Kanopus je uvek bio važan zvezdani „marker“ koji je korišćen kao orijentir. Tako je postao neraskidivo povezan sa navigacijom. Poznat kao svetionik kosmosa^[3] , takođe je odenut simboličkim značenjem spiritualnog vođstva za „putovanja duše“. Još jedna grčka legenda pominje Kanopus kao vođu Menelajeve flote, koji je umro od ujeda zmije nakon što je pristao na obalu Egipta, na putu kući nakon uništenja Troje.

Drevni grad Kanopus, oko 20 kilometara severoistočno od Aleksandrije, dobio je ime u njegovu čast, a odatle je (prema navodima Olimpiodora^[4]) i Ptolemej napravio mapu neba. Ovo je danas uništena luka u delti Nila, poznata pod imenom Abukir – mesto Nelsonove pomorske Bitke za Nil 1798. godine i Napoleonove pomorske pobede nad Turcima 1799.

Postoje mnoge druge reference po kojima se Kanopus vezuje za vodu – u južnom Egiptu viđen je kao bog voda, a Hindusi su ga zvali Agastya, sin boginje voda. Nimalo ne iznenađuje što su ga ljudi koji žive u pustinjskim predelima smatrali veoma povoljnim, a u Arabiji njegovo ime je korišćeno kao nadimak da bi se istaklo da je neko blistav, veličanstven i lep^[5]. Lili je za direkcije MC-a prema Kanopusu tvrdio da donose period povećanja autoriteta, veličanstvenosti, čuvenosti i bogatstva.^[6]

Ptolemej je uticaju svih zvezda iz sazvežđa Argo pripisao prirodu Saturna i Jupitera. Druge bitne zvezde su Foramen, crvenkasta zvezda promenljive magnitude (poznata po nasilnim eksplozijama te da je na ivici kolapsa kao supernova), koja se nalazi na krmi broda; i Markeb, zvezda druge magnitude koja se nalazi u štitu broda. Robson je tvrdio da obe, kao i Kanopus, daju snagu uma i duha, kao i prosperitet u trgovini i putovanjima, ali i opasnost od smrti davljenjem.

Konstelacija Argo (ili Argo Navis) je krajem 18. veka podeljena na tri manje konstelacije: Karina (trup broda), Pupis (krma broda) i Vela (jedro). Kanopus, alfa zvezda, lako se pronalazi kao druga najsjajnija zvezda na nebu. Ipak, ona je južna cirkumpolarna zvezda i ne može biti viđena sa lokacija koje premašuju 37° severne latitude. Sunce prelazi preko Kanopusa oko 17. jula svake godine, preko Markeba oko 9. septembra, a preko Foramena oko 15. oktobra.

---

Napomene:

[1] Manilius, Astronomica, (oko 10. g. naše ere) prevod G.P. Goold, 1997, objavio Harvard Heinemann, Loeb classical Library, London. 5.15-60 (Loeb str.301-305).^{↩nazad na tekst}
[2] Vivian Robson, Fixed Stars and Constellations in Astrology, 1923; reizdanje Ascella Publications, str.30.^{↩nazad na tekst}
[3] Allen, Star Names: Their Lore and Meaning, Dover, 1963; str.67-72.^{↩nazad na tekst}
[4] Prema Olimpiodoru, Ptolemej je pravio astronomska opažanja Kanopusa u mestu 20 kilometara severoistočno od Aleksandrije tokom perioda od 40 godina http://www.mlahanas.de/Greeks/PtolemyAstronomy.htm.^{↩nazad na tekst}
[5] Allen, str.67-72. ^{↩nazad na tekst}
[6] William Lilly, Christian Astrology, 1647, str.678.^{↩nazad na tekst}